Ο Πύργος στην Τήνο είναι ένα από τα πιο όμορφα ορεινά χωριουδάκια που μπορεί να επισκεφθεί κανείς όλες τις ώρες της ημέρας και να έχει ζωντάνια, φαγητό, γλυκό, ποτό κυρίως στην πλατεία του χωριού με τον πελώριο γεροπλατανο.
Λευκό χωριό, όπως φαίνονται όλα τα χωριά του νησιού από μακριά μέσα στο κυκλαδίτικο τοπίο, που είναι σχεδόν σελινιακο, χωρίς δένδρα και γενικότερα βλάστηση εκτός από τα άγρια φρυγανα και τα διαφόρων ειδών παχύφυτα, και που και που διάσπαρτα σε διάφορα σημεία του νησιού, συκιές, βελανιδιές, πεύκα, φειδα -εξου και η Τήνος κάποτε λεγότανε Φειδουσα, όχι από τα φίδια μα από το φυτό.
Ο Πύργος, είναι το χωριό του σπουδαίου γλύπτη Γιαννούλη Χαλεπά, γόνου φημισμένων Τηνίων μαρμαρογλυπτών, με μεγάλη οικογενειακή επιχείρηση μαρμαρογλυπτικής που είχε παραρτήματα και στον Πειραιά αλλά και σε πόλεις του εξωτερικού όπως στο Βουκουρέστι και στην Σμύρνη.
Εδώ μπορείτε να επισκεφτείτε το ομονυμο Μουσείο, δηλαδή στο σπίτι που έζησε ο μεγάλος γλύπτης μιας μυθιστορηματικής ζωής ανάμεσα στην τρέλα και στην επιτυχία, στη μοναξιά και στην αναγνώριση.
Με τα ρούχα του ακόμα κρεμασμένα στον καλόγερο, τα προσωπικά του αντικείμενα εκεί που τα ακούμπησε τελευταία φορά, το κρεββάτι του στο υπνοδωμάτιο, με στρωμένη την κουβέρτα επάνω, τα έργα του στο εργαστήριο του, νιώθεις ότι σε λίγο θα εμφανιστεί μπροστά σου και θα σε καλωσορίσει.
Δεν έζησε εύκολη ζωή, κι ας έλαμψε και λάμπει ακόμη το έργο του. Ήταν καθώς φαίνεται η μάνα του που τον προόριζε για άλλους δρόμους, ήταν και ο ανολοκλήρωτος έρωτας της Μαριγώς.
Ο Γιαννούλης, από το 1869 έως το 1872, μαθήτευσε στο Σχολείον των Τεχνών με δάσκαλο τον Λεωνίδα Δρόση και το 1873 έφυγε για το Μόναχο όπου με υποτροφία του Πανελλήνιου Ιδρύματος Ευαγγελιστρίας Τήνου, συνέχισε τις σπουδές του στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Μονάχου με δάσκαλο τον διάσημο και καταξιωμένο καλλιτέχνη Μαξ φον Βίντμαν.
Ένα από τα πιο ονομαστά γλυπτά του Γιαννούλη Χαλεπά, είναι η Κοιμωμένη, που βρίσκεται στον τάφο της Σοφίας Αφεντάκη στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών. Τον Γενάρη του 1878 τον επισκέφθηκε στο εργαστήριό του στην Αθήνα μια μαυροφορεμένη γυναίκα. Ήταν η μητέρα της Σοφίας Αφεντάκη που είχε φύγει από τη ζωή μόλις στα 18 της χρόνια από φυματίωση. Η γυναίκα ζήτησε από τον Γιαννούλη Χαλεπά ένα ταφικό μνημείο με το άγαλμα της κόρης της.
Τον χειμώνα του 1877 προς 1878, ο Χαλεπάς υπέστη τον πρώτο νευρικό κλονισμό νευρικό κλονισμό που συνεχίστηκε για χρόνια. Κατέστρεφε τα έργα του, παραμελούσε, γελούσε αναίτια, βυθίζονταν στη σιωπή, ενώ προσπάθησε πολλές φορές να αυτοκτονήσει. Οι γονείς του για να τον βοηθήσουν τον έστειλαν ταξίδι στην Ιταλία, προκειμένου να συνέλθει, αλλά η καλυτέρευση ήταν πρόσκαιρη. Το 1888, οι γιατροί διέγνωσαν «άνοια» και μπήκε για νοσηλεία στο Δημόσιο Ψυχιατρείο της Κέρκυρας όπου παρέμεινε για περισσότερα από 13 χρόνια.
Το 1902 ένα χρόνο μετά τον θάνατο του πατέρα του η μητέρα του τον παίρνει μαζί της στον Πύργο της Τήνου, όπου υπό την επιτήρηση της ζει πάμφτωχος βοσκωντας πρόβατα μέχρι και τον θάνατο της το 1916, οπότε άρχισε και πάλι να ασχολείται με την γλυπτική.
Επτά χρόνια αργότερα, το 1923, ο Θωμάς Θωμόπουλος, καθηγητής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο αντιγράφει σε γύψο ορισμένα από τα έργα του γλύπτη για να τα παρουσιάσει στην Ακαδημία Αθηνών. Αυτό γίνεται αφορμή για τη βράβευση του γλύπτη το 1927 με το Αριστείο των Τεχνών. Έτσι ξεκινά η αναγνώριση και η καθιέρωση του ως έναν από τους σημαντικότερους στον κόσμο.
Από τα έργα του σήμερα σώζονται περίπου 150. Αυτό που εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς κοιτώντας τα είναι η εκφραστικότητα των προσώπων και των σωμάτων, όπως για παράδειγμα στη Μήδεια με τα παιδιά της, στην διάσημη νεαρή Κοιμωμένη., αλλά και στο παραμύθι της πεντάμορφης.
Μάρνη Χατζηεμμανουήλ
