Του Γιώργου Λογοθέτη
Στην Ελλάδα, το όνομα Ούλοφ Πάλμε παραμένει ζωντανό.
Πλατείες και δρόμοι έχουν πάρει το όνομά του και έχει ανακυρηχθεί επίτιμος δημότης του χωριού Μοχός της Κρήτης, όπου έκανε τις διακοπές του.
Ο Γεώργιος Λογοθέτης, συγγραφέας και δημοσιογράφος, που ήταν και ο ίδιος μετανάστης στη Σουηδία (1965-1988), ήρθε σε επαφή με τον Πάλμε μέσα από τη δουλειά του ως δημοσιογράφος στη σουηδική τηλεόραση και ως ενεργό μέλος στον αγώνα κατά της χούντας. Στην παρακάτω τηλεοπτική εκπομπή, ο Γεώργιος Λογοθέτης συνομιλεί μεταξύ άλλων με τον Ούλοφ Πάλμε. για τη σημασία των μεταναστών, για τον φίλο του Μίκη Θεοδωράκη και για το ότι η Τουρκία θα πρέπει να αποσύρει τα στρατεύματά της από την Κύπρο.
Ο Γιώργος Λογοθέτης βοήθησε να υλοποιηθεί η ιδέα για την δημιουργία του ΜΟΥΣΕΙΟΥ OLOF PALME στο χωριό Μοχό της Κρήτης, κοντά στο Ηράκλειο, το οποίο ο Πάλμε είχε διαλέξει για ξεκούραση και διακοπές. Για το Μουσείο και τα εγκαίνια που έγιναν στις 3 Ιουνίου 2023 ο Γιώργος Λογοθέτης έγραψε το παρακάτω άρθρο για την ιστοσελίδα μας.
ΜΟΥΣΕΙΟ OLOF PALME στην Κρήτη!
Του Γιώργου Λογοθέτη
3 Ιουνίου 2023.
Μια σημαντική μέρα για το χωριό Μοχό, την Κρήτη και για όλη την Ελλάδα. Σε αυτό το κρητικό κεφαλοχώρι, εγκαινιάστηκε ένα μοναδικό Μουσείο σε όλο τον κόσμο. Το Μουσείο ΟΥΛΟΦ ΠΑΛΜΕ! Το μουσείο αυτό μπορεί να μην έχει την μεγαλοπρέπεια των μεγάλων Μουσείων. Όμως μέσα στον ταπεινό του χώρο οι επισκέπτες θα μοιράζονται την τεράστια κληρονομιά που μας άφησε ο Ούλοφ Πάλμε και θα παίρνουν την Ηθική Δύναμη για να συνεχίσουν ο καθένας με τον δικό του τρόπο το έργο του.
Μια ομάδα ευαισθητοποιημένων κατοίκων, με πρώτο τον αείμνηστο Θεόφιλο Σουρανάκη, για να τιμήσουν την μνήμη του μεγάλου Πολιτικού και Οραματιστή Ούλοφ Πάλμε, έβαλαν στόχο την δημιουργία Μουσείου στο χωριό με το όνομα του Πάλμε.
Την ιδέα υλοποίησαν ο σύλλογος Φίλων ΟΥΛΟΦ ΠΑΛΜΕ με πρόεδρο τον Μανώλη Ζερβάκη.
Για το ιστορικό του θέματος και όσα έλαβαν χώρα στην διάρκεια της εκδήλωσης δείτε https://www.ertnews.gr/perifereiakoi-stathmoi/iraklio/moxos-to-agnosto-xorio-tou-oulof-palme-stin-kriti-apektise-mouseio-gia-to-spoudaio-souido-prothypourgo-video/
Ο ίδιος παρουσίασα βίντεο από την κηδεία του Πάλμε στη Στοκχόλμη με την συμμετοχή της Άρια Σάγιονμάα, που, ενώπιον των ηγετών όλου του κόσμου, η οικογένεια και η Σουηδία αποχαιρέτησαν τον Πάλμε με το τραγούδι του Μίκη Θεοδωράκη «Ο ΚΑΫΜΟΣ», σε σουηδική μετάφραση και τίτλο ”SÅNG OM FRIHET”.
Προβλήθηκε επίσης ένα μοναδικό ντοκουμέντο-βίντεο με τον τρόπο που οι κάτοικοι του χωριού έκλαψαν τον «δικό τους Ούλοφ…».
Λίγες μέρες μετά την δολοφονία του Πάλμε, έλαβα από την Κρήτη ένα ερασιτεχνικό φιλμ διάρκειας μερικών λεπτών. Στο μικρό αυτό φιλμ είχε καταγραφεί η αντίδραση των κατοίκων του χωριού Μοχός όταν έφτασε η είδηση για τον τραγική απώλεια του «συγχωριανού» Πάλμε, αφού ο Πάλμε είχε ανακηρυχτεί επίτιμος δημότης του χωριού.
Το περιεχόμενο ήταν συγκλονιστικό. Πήγα αμέσως στον διευθυντή ειδήσεων της Σουηδικής Τηλεόρασης και όταν το είδε μου είπε: Από όσα ντοκουμέντα έχουμε στο αρχείο μας για τον Πάλμε και από όσα μας έχουν έρθει από το εξωτερικό, αυτό είναι το πλέον σημαντικό!
Ιδιαίτερη εντύπωση του έκαναν οι δηλώσεις των νέων παιδιών, του ιερέα, του Θεόφιλου Σουρανάκη, της Ανθούσας Παπαγεωργίου και τα μοιρολόγια από τις γυναίκες που θύμιζαν όπως μου είπε «αρχαία ελληνική τραγωδία».
Το βίντεο όπως παρουσιάστηκε και από την ελληνική εκπομπή της σουηδικής τηλεόρασης από την δημοσιογράφο Κική Αγγελή:
Στην ομιλία μου στα εγκαίνια του Μουσείου, ενημέρωσα για την απόφασή μου να δωρίσω στο Μουσείο τα δικαιώματα της επανέκδοσης του βιβλίου που έγραψα για την ζωή και το έργο του Πάλμε με τίτλο «ΟΥΛΟΦ ΠΑΛΜΕ, Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΙΝΑΙ ΘΕΜΑ ΑΡΧΩΝ». Μια πρόταση που έγινε άμεσα δεκτή από τον πρόεδρο των «Φίλων ΟΥΛΟΦ ΠΑΛΜΕ», Μανώλη Ζερβάκη και τον περιφερειάρχη Κρήτης, κ. Αρναουτάκη με τη διαβεβαίωση ότι η Περιφέρεια Κρήτης θα αναλάβει τη διαδικασία για μια επανέκδοση του βιβλίου.
Στην εκδήλωση, η Φωτεινή Χαραλαμπίδου διάβασε το μήνυμα του στενού συνεργάτη του Πάλμε, π. ΥΠΕΞ Σουηδίας και επί 25 χρόνια πρόεδρο του ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΟΥΛΟΦ ΠΑΛΜΕ κ. Pierre Schori:
«Είχα την τύχη να είμαι ένας από τους στενούς συνεργάτες του Ούλοφ Πάλμε. Μαζί του έζησα την πρωτοποριακή του δράση σε όλους τους τομείς που ο Πάλμε έβαλε την ανεξίτηλη σφραγίδα του. Αυτό που χαρακτήριζε τον Πάλμε ήταν η ειλικρίνεια και ο συνεπής πολιτικός του λόγος. Ήταν το πάθος του για Ειρήνη και Ελευθερία! Ένα πάθος χωρίς σύνορα που τον έφερε αντιμέτωπο με τις υπερδυνάμεις, τη Σοβιετική Ένωση και τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Με το ίδιο πάθος αντιμετώπιζε δικτατορικά καθεστώτα στην Αθήνα, στην Ισπανία, στην Πορτογαλία, στην Αφρική και Λατινική Αμερική. Με τον Πάλμε η Σουηδία υπερασπίστηκε τις μεγάλες ανθρώπινες αξίες και αναγνωρίστηκε από τους αδύνατους ως η συνειδητοποιημένη έκφραση του δυτικού κόσμου απέναντι στην αδικία. Στις δύσκολες εποχές μας, το έργο και οι αρχές του Ούλοφ Πάλμε είναι ο Φάρος ενάντια στο σκοτάδι που απειλεί την παγκόσμια ειρήνη. Το ΜΟΥΣΕΙΟ OLOF PALME στην Κρήτη, θα αποτελεί φάρο αισιοδοξίας για να κρατάμε πάντα ζωντανές τις διαχρονικές αξίες που μας κληροδότησε ο Olof. Και δεν είναι τυχαίο που το μοναδικό αυτό Μουσείο δημιουργήθηκε στην Κρήτη, το νησί με το οποίο ο Πάλμε είχε αναπτύξει ιδιαίτερες σχέσεις, τονίζοντας πάντα τον αγώνα των κρητικών για την Ελευθερία. Την Ελευθερία που για τον Πάλμε ήταν το ύψιστο ανθρώπινο ιδανικό. Ένα μεγάλο Ευχαριστώ σε όλους όσους εργάστηκαν για την υλοποίηση της ιδέας που τιμά τον Πάλμε, την Σουηδία, την Κρήτη και την φίλη χώρα Ελλάδα.» Pierre Schori
Ο Περιφερειάρχης Σ. Αρναουτάκης αναφέρθηκε στη συνεργασία με τον Σύλλογο Φίλων Ούλοφ Πάλμε για την ολοκλήρωση του μουσείου, το οποίο «εδραιώνει τη θέση της Κρήτης στον τομέα του πολιτισμού και της νεότερης πολιτικής ιστορίας» τονίζοντας τα εξής:
«Ο Πάλμε παραμένει στη μνήμη όλων μας ως μια μοναδική ηγετική προσωπικότητα που ακόμα και σήμερα επικοινωνεί με την Ιστορία. Πολύπλευρος και οραματιστής. Κεφάλαιο του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Μέσα από την στενή φιλία του με τον Ανδρέα Παπανδρέου, οι ιστορικοί δεσμοί του με την Κρήτη και την Ελλάδα παραμένουν ισχυροί. Με αυτό το δεδομένο, σας διαβεβαιώνουμε ότι το Μουσείο Πάλμε στο Μοχό θα διατηρήσει ζωντανές τις αξίες και την παρακαταθήκη του σπουδαίου ηγέτη της νεότερης Ευρώπης».
Στη δική του ομιλία ο Joakim Palme, καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Ουπσάλας, μίλησε για τις ιδιαίτερες σχέσεις της οικογένειας με την Κρήτη, για τη στήριξη του Πάλμε στην αντίσταση κατά της χούντας, για τους αγώνες του Πάλμε για την παγκόσμια Ειρήνη και τόνισε με συγκίνηση:
«Είναι μεγάλη η χαρά να στέκομαι εδώ, δίπλα από το μοναδικό σε όλο τον κόσμο Μουσείο που φέρει το όνομα του Πατέρα μου. Και είναι μεγάλη η τιμή λόγω του γεγονότος ότι η μνήμη του πατέρα μου είναι ζωντανή στην Κρήτη. Γι αυτό εδώ στο Μοχό αισθάνομαι σαν στο σπίτι μου. Κάθε φορά που έρχομαι συναντώ με συγκίνηση πρόσωπα που είχαν γνωρίσει και πιει τσικουδιά με τον πατέρα μου, κάτι που συνεχίζω και εγώ στα κρητικά γλέντια όπως απόψε στο Μοχό…
Ένα θερμό ευχαριστώ σε όλους που υλοποίησαν το όραμα και σε όλους εσάς που ταξιδέψατε στο Μοχό για να ζήσουμε αυτές τις υπέροχες στιγμές …».
Στον Πάλμε και το έργο του αναφέρθηκαν ο εκπρόσωπος της εκκλησίας, ο δήμαρχος και όλοι οι ομιλητές τονίζοντας γνωστές αλλά και άγνωστες πτυχές, όπως ο Μανώλης Ζερβάκης για τις διακοπές του Πάλμε στην Κρήτη, ο π. πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ Ν. Ανδρουλάκης, ο Νίκος Παπαδόπουλος, π. βουλευτής στην σουηδική Βουλή, κ.α.
Στην εκδήλωση συμμετείχαν αφιλοκερδώς ο συνθέτης Γιώργος Ανδρέου, η ερμηνεύτρια Κορίνα Λεγάκη, και το μουσικοχορευτικό συγκρότημα του πολιτιστικού συλλόγου Μοχού
Ακολουθούν μερικές από τις βασικές αρχές του Ούλοφ Πάλμε :
* Ο αγώνας μας δεν είναι κατά του πλούτου αλλά κατά της φτώχειας.
* Το κόστος των στρατιωτικών δαπανών μισής μέρας, αρκεί για να εξαλειφθεί η ελονοσία σε όλη τη γη.
* Για την υλοποίηση των στόχων μας αναζητάμε συνεργασία και κοινή δράση. Συνεργασία με άλλες πολιτικές δυνάμεις ανεξάρτητα αν δεν συμφωνούμε σε όλα. Και είμαστε πάντα έτοιμοι να κάνουμε υποχωρήσεις προκειμένου να πετύχουμε στόχους που αφορούν το γενικό συμφέρον.
* Η υλοποίηση των πολιτικών ιδεών δεν είναι μόνο θέμα των ειδικών. Είναι θέμα όλων μας. Αν η πολιτική αφεθεί μόνο στους πολιτικούς, τότε η πολιτική πεθαίνει και η κοινωνία θα μείνει μετέωρη.
* Η προσπάθεια για ισότητα μοιάζει με επαναστατικό κίνημα. Όταν οι πολίτες αποκτούν ισότητα μπορούν να αναπτύξουν τις δυνατότητες που έχουν και μαζί να αλλάζουν συνεχώς την κοινωνία.
* Αν σταματήσουμε να είμαστε οραματιστές, αν σταματήσουμε να δημιουργούμε στόχους, αν σταματήσουμε τις μεταρρυθμίσεις, τότε όλη μας η προσπάθεια θα εξανεμιστεί και μαζί θα χαθεί η ηθική και η ιδεολογική μας δύναμη.
* Οι πολιτικοί θα πρέπει να αναλάβουμε τις ευθύνες μας χωρίς να υπολογίζουμε το πολιτικό κόστος.
* Μόνο μια υγιής οικονομία μπορεί να στηρίξει τις πολιτικές μεταρρυθμίσεις.
* Στη χώρα μας υπάρχουν αυτοί που έχουν οικονομική άνεση. Που προγραμματίζουν διακοπές σε εξωτικές χώρες. Όμως την ίδια στιγμή έχουμε άτομα που ζούνε κάτω από δύσκολες συνθήκες. Πολίτες που αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας και κινητικότητας. Γι’ αυτό λέμε ότι ο αγώνας για κοινωνική δικαιοσύνη δεν τελειώνει ποτέ!
* Η ελευθερία προϋποθέτει αίσθηση ασφάλειας. Αν υπάρχει αγωνία για το μέλλον, αν υπάρχει πρόβλημα εργασίας, τότε η ελευθερία είναι έννοια χωρίς περιεχόμενο.
* Ένας ελεύθερος άνθρωπος ενεργεί με αξιοπρέπεια. Σέβεται το περιβάλλον και αγωνίζεται για την προστασία του. Σέβεται τη διαφορετικότητα, τα δικαιώματα των μειονοτήτων, των μεταναστών. Σέβεται τους κανόνες της δημοκρατίας.
* Η Δημοκρατία προϋποθέτει ότι η εξουσία υπηρετεί το δημόσιο συμφέρον.
* Γνωρίζουμε τις δυσκολίες και τα προβλήματα και έχουμε αίσθηση των δυνατοτήτων μας. Όμως προχωρούμε στο μέλλον με εργαλεία τη γνώση την πίστη και το χρέος μας απέναντι σε αυτούς που έχουν αγωνιστεί για τα μεγάλα οράματα, και απέναντι στις νέες γενιές που έρχονται μετά από εμάς. Το χρέος αυτό ποτέ για εμάς δεν πρέπει να θεωρηθεί βαρύ.
* Πολιτική σημαίνει να θέλεις κάτι και να το υλοποιείς! Η Πολιτική είναι θέμα αρχών.
Σημ. Γραμματέας του Συλλόγου ΦΙΛΟΙ ΟΥΛΟΦ ΠΑΛΜΕ, είναι ο Διευθυντής Μουσείου παραδοσιακής ζωής Κρήτης «Λυχνοστάτης» (1992 -2015), Γιάννης Μαρκάκης. https://www.lychnostatis.gr/
Ένα μοναδικό Μουσείο, για το οποίο αξίζει κάθε έπαινο στον κ. Μαρκάκη και την οικογένειά του που το ίδρυσαν και το λειτουργούν άψογα.
Στην φωτογραφία ο Γιάννης Μαρκάκης και ο Joakim Palme.
Μερικές απόψεις για το βιβλίο του Γιώργου Λογοθέτη «ΟΥΛΟΦ ΠΑΛΜΕ: Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΙΝΑΙ ΘΕΜΑ ΑΡΧΩΝ»
Εύχομαι το βιβλίο του Γιώργου Λογοθέτη να συμβάλλει στην προσπάθεια για ένα δημιουργικό διάλογο στην Ελλάδα, που υποφέρει από την πολύπλευρη κρίση που μαστίζει τη χώρα, για την οποία αισθανόμαστε μεγάλη αλληλεγγύη.
Jean–Pierre Olov Schori επίτιμος Πρόεδρος του Ιδρύματος OLOF PALME, Υπουργός για τις επαφές με τις χώρες του τρίτου κόσμου και Εκπρόσωπος της Σουηδίας στον ΟΗΕ 2000–2004.
Σήμερα έχουμε την ανάγκη να στρέψουμε τη μνήμη και τη σκέψη μας προς πολιτικούς σαν τον Ούλοφ Πάλμε. Το βιβλίο «ΟΥΛΟΦ ΠΑΛΜΕ, Η πολιτική είναι θέμα αρχών», ειδικά τώρα που ολόκληρη η Ευρώπη βρίσκεται στη δίνη μιας τρομερής κρίσης, αποτελεί μια κατάθεση απόλυτα απαραίτητη όσο και σπουδαία.
Λεωνίδας Γρηγοράκος, π. Αντιπρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων
Ο Ούλοφ Πάλμε δεν αποτελεί απλώς ένα υπόδειγμα ηγέτη. Είναι ο πολιτικός που δημιούργησε Σχολή Πολιτικής. Το βιβλίο πρέπει να γίνει «εγκόλπιο» για τον λαό μας, για τους πολιτικούς. Εμείς που το διαβάσαμε του εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας για το παράθυρο που μας άνοιξε σε δρόμους που οδηγούν στην ελπίδα.
Αικατερίνη Τέντα-Λατίφη, Συγγραφέας-ερευνητής
Ο Πάλμε είναι ο ήρωας των νεανικών μας χρόνων. Ο ίδιος παιδί αστικής και πλούσιας οικογένειας αγανακτούσε με τις αδικίες και αναζητούσε τον τρίτο δρόμο. Είναι ο άνθρωπος που ακόμα και σήμερα στις δύσκολες στιγμές μας δείχνει τον δρόμο τουλάχιστον σε όσους αναζητάνε τέτοιες λύσεις.
Γιώργος Βερνίκος, ηγετικό στέλεχος του αντιδικτατορικού αγώνα, ιδρυτής της GRENPEACE Ελλάδας.
Στους δύσκολους καιρούς που διερχόμαστε το βιβλίο για τον Ούλοφ Πάλμε μας δίνει την ευκαιρία να προβληματιστούμε και να πάρουμε μαθήματα δημοκρατίας, από ανθρώπους ξεχωριστούς που αποτέλεσαν και συνεχίζουν να αποτελούν πρότυπα για όλους μας.
Κώστας Μπακογιάννης, Δήμαρχος Αθήνας
Αξίζει να αναφερθεί
Εδώ κάποια στοιχεία όπως αναφέρονται στην ανακοίνωση από τον Μανώλη Ζερβάκη, πρόεδρο του Συλλόγου Φίλων ΟΥΛΟΦ ΠΑΛΜΕ στην Κρήτη.
Ο ΠΑΛΜΕ ΤΙΜΑΤΑΙ – στην ΚΡΗΤΗ!
Αυτός είναι ο τίτλος στο εβδομαδιαίο οικογενειακό περιδικό της Σουηδίας Icakuriren. Είναι ένα από τα εβδομαδιαία περιοδικά της χώρας, που διαβάζονται περισσότερο.
Μεταξύ άλλων αναφαίρει: Εδώ είχε τη μυστική του κρυψώνα ο Ούλοφ Πάλμε, στο μικρό χωριό Μοχός στην Κρήτη. – Ο Ούλοφ γνώρισε απίστευτη ζεστασιά και σεβασμό από τους Έλληνες, λέει ο γιος του, Ιωακείμ Πάλμε. Τώρα ένα νέο μουσείο άνοιξε στο χωριό προς τιμήν του Σουηδού πολιτικού.
Επίτιμος πολίτης σημαντικός λόγος της θερμής υποδοχής από τους Κρητικούς ήταν η τεράστια δέσμευση του Ούλοφ Πάλμε στην ελληνική αντιπολίτευση στα χρόνια της στρατιωτικής χούντας. Ο πολιτικός Ανδρέας Παπανδρέου, ο γιος του Γεώργιος, η Μελίνα Μερκούρη και ο Μίκης Θεοδωράκης ήταν μόνο μερικοί από τους εξόριστους που έγιναν φίλοι του Πάλμε. Αλλά και οι απλοί Έλληνες αγαπούσαν τον Σουηδό σοσιαλδημοκράτη…
Στις 3 Ιουνίου φέτος, εγκαινιάστηκε το νέο μουσείο. Υπάρχει ένας μεγάλος θησαυρός εικόνων από τις παραμονές της οικογένειας Πάλμε, αλλά και μια ευρεία και περίτεχνη έκθεση για την πολυετή πολιτική ζωή και τις προσπάθειες του Ούλοφ.
Το μουσείο στο Μοχό δημιουργήθηκε μέσω του “Συλλόγου των φίλων του Ούλοφ Πάλμε”. Πρόεδρος είναι ο Έλληνας Μανώλης Ζερβάκης, ο οποίος είναι και υπεύθυνος του μουσείου μνήμης.
Ο Ιωακείμ Πάλμε δώρισε στο μουσείο τα γιορτινά παπούτσια του πατέρα του και ένα παντελόνι. Τα παπούτσια τον συνόδευαν κάθε χρόνο στην Κρήτη. Είναι τα παπούτσια και το παντελόνι που φορούσε όταν έγινε επίτιμος δημότης.
Το παραπάνω δημοσίευμα μας το έστειλαν από το ίδρυμα Ούλοφ Πάλμε στη Στοκχόλμη.
Μας ενημέρωσαν επίσης ότι ένας δημοσιογράφος της Κρατικής Σουηδικής Τηλεόρασης θα επικοινωνήσει μαζί μας αργότερα για να κάνουν ταξιδιωτικό ρεπορτάζ που θα τονίζει το Μουσείο Ούλοφ Πάλμε. Τα σχεδιάζουν όλα με μεγάλη ανυπομονησία.
Και αυτό είναι μόνο η αρχή!!!
